एकूण शिक्षणाशी शाळेतील शिक्षण जोडले गेले पाहिजे.

 सकाळमध्ये प्रसाद मणेरीकर यांनी एक छान लेख लिहिलाय. जरूर वाचा.

।। गौतम बुद्ध: दहा वचने ।।

Preaching of Buddha (Ajanta series), Painting
by Vijay KulkarniAcrylic on Canvas , 48 x 72 inches

।। गौतम बुद्ध: दहा वचने ।।

१) माझा जन्म कोठे व्हावा, कोणत्या जाती धर्मात व्हावा, आई वडील कसे असावेत, हे माझ्या हाती नव्हते, त्यामुळे त्याबद्दल तक्रार करत बसण्या ऐवजी मी निसर्गाने मला दिलेल्या क्षमतांचा सकारात्मक वापर करून माझे जीवन नक्कीच सुखी करू शकतो.

---------  गौतम बुध्द .
२) मी स्त्री व्हावे की पुरूष, काळा की गोरा, माझ्या शरीराची ठेवण, सर्व अवयव ठिकठाक असणे, हे देखील माझ्या हाती नव्हते. मात्र जे काही मिळालेय त्याची निगा राखणे, योग्य ती काळजी घेणे, हे माझ्या हाती आहे.
 --------- गौतम बुध्द .
३) माझ्या आई वडिलांची सांपत्तिक स्थिती, सामाजिक स्थान, त्यांचा स्वभाव, हे देखील माझ्या हाती नव्हते. त्यामुळे ते कसेही असले तरी त्यांचे माझ्यावर प्रेम आहे हे मी सदैव लक्षात ठेवावे.
--------- गौतम  बुध्द
४) सगळ्यांनाच सगळी सुखं मिळत नाहीत. हा निसर्गाचा नियम आहे. त्यामुळे माझ्या आयुष्यात देखील काही दु:खं असणारच आहेत. ती दु:खं कोणती असावीत हे देखील ठरवण्याचा माझा अधिकार नाही. त्यामुळे माझ्या दु:खांचे भांडवल न करता, मी त्या दु:खांचे निराकरण करण्यासाठी सकारात्मक प्रयत्न करत राहीन.
 --------- गौतम बुध्द .
५) माझ्या आसपास असलेल्या लोकांनी, माझ्या संपर्कात येणाऱ्या लोकांनी, माझ्याशी कसे वागावे हे मी ठरवणे माझ्या हाती नसले, तरी मी त्यांच्याशी प्रेमपूर्वक वर्तन करणे नक्कीच माझ्या हाती आहे. संयम, मृदु भाषा, मंगल कामना हे माझ्या हाती आहे.
--------- गौतम बुध्द  .
६) माझ्या आयुष्यात घडणाऱ्या घटना, परिस्थिती, यावर माझे अनेकदा नियंत्रण नसते. मात्र त्या वेळी सकारात्मक विचार अन् योग्य वर्तन नक्कीच माझ्या हाती आहे.
---------  गौतम बुध्द  .
७) हे विश्व मी निर्माण केलेले नाही. किंवा हे विश्व कसे असले पाहिजे, या माझ्या मताला देखील काही किंमत नाही. तेव्हा, हे असे का? ते तसे का? असे का नाही? वगैरे प्रश्न विचारत राहून वैतागण्या ऎवजी, जे चूक आहे, अयोग्य आहे, ते किमान मी तरी करणार नाही हे मला ठरवता येईल. हे ही नसे थोडके!
---------  गौतम बुध्द  .
८) कधीतरी मला कोणत्या तरी प्रकारचे दु:ख मिळणार आहे याची जाणीव ठेवून, मी माझ्या आसपासच्या दु:खी माणसांची जमेल तशी मदत केली पाहिजे.
--------- गौतम बुध्द .
९) आज जरी यश, सुख, समृद्धी माझ्या पायाशी लोळण घेत असली, तरी उद्या अथवा केव्हाही हे सर्व नष्ट होऊ शकते याची सतत जाणीव ठेवून, मी अहंकाराला दूर ठेवले पाहिजे.
---------  गौतम बुध्द
१०) मला जे मिळू शकले नाही, त्याबाबत दु:ख करत रहाण्या ऐवजी, जे काही मिळाले आहे, त्या बाबत मी आभारी असले पाहिजे. जग अधिक चांगले, सुंदर करण्यासाठी हातभार  लावण्याची संधी मला जेव्हा जेव्हा मिळेल, तेव्हा ती संधी मी गमावता कामा नये.
---------  गौतम बुध्द .

Alternatives to state schooling

Alternatives to state schooling are evolving with innovative solutions, new experiments and initiatives from individuals and institutions.

This report published in The Economist in 2015 describes some ongoing work in this area.

http://www.economist.com/news/briefing/21660063-where-governments-are-failing-provide-youngsters-decent-education-private-sector

शिकायचे असेल तर शाळेच्या या सात मनोगंडातून बाहेर या.

शिकण्याच्या प्रक्रियेच्या आड येणाऱ्या सात गोष्टी.

मी काल एक सुंदर लेख वाचला.


संदर्भ:

आपण मुलांची ची खरच "शाळा" करून टाकतो. हा लेख शिकण्या आड येणाऱ्या गोष्टी बाबत सावध करु बघतो. यातून सुटका करून घेतली तरच काही शिकाल असे प्रतिपादन करतो.

१. मी एका कन्वेयर बेल्ट वर बसलो आहे. आता मी आपोआप पुडे जाईन. आपोआप माझ्यावर प्रक्रिया होईल आणि मी एक तयार वस्तू बनून बाहेर पडेन .
२. परवानगी मिळावी. मला जे काही करायचे आहे त्यासाठी मी परवानगी मिळावी याच मी वाट पाहीन.
३. मी विद्यार्थी आहे. माझ्याकडून जगात जे घडते, जसे घडते तसे होनार नाही. माझ्याकडे वेगळ्या नजरेने बघा.
४. शिक्षक हा "शिक्षक" आहे. तो सर्वज्ञ, परिपूर्ण, आदर्श, तयार, वगैरे वगैरे असतो.
५. एक आदर्श कामगार जसा आपले काम आणि आपण या पलीकडे बघत नाही तसेच आपणही वागले पाहिजे.
६. मधली सुट्टी हीच वेळ मनासारखे वागण्याची असते. इतर वेळी मनाला पटो, न पटो, आवडो न आवडो, सोपवलेल्या गोष्टी करीत राहिल्या पाहिजेत.
७. मोठा झाल्यावर कोण होणार? हे डोक्यात भिनवून लहानपणापासून विषय निवडून शिकले पाहिजे.

http://fee.org/articles/seven-ways-school-has-imprisoned-your-mind/

LEARN TO WORK: WORK TO LEARN

After 42 yrs of teaching and research, I feel I should start writing on Education.
This video is just one supporting one of the aspects of my view.
I started my primary with basic education- nai taleem-based on Gandhian Concepts.
Will write more in future.
Now, watch this video and express yourself.
https://www.youtube.com/watch?v=jv4oNvxCY5k
and this one as well.
https://www.youtube.com/watch?v=hL5mKE4e4uU
Bye.